Zegge&Schrijve
Schrijvers aan het woord over wat hen boeit

Pauline van de Ven (foto: Fleur Speet 2006)

Levens behoeden voor uitwissen

Fleur Speet

“
Pauline van de Ven:

‘
Ik ken niemand uit deze documentaire roman, op m’n schoonmoeder na, maar veranderde toch hun namen. Ik vond het bezwaarlijk om mensen onder hun eigen naam een karakter in de schoenen te schuiven dat ze misschien niet hadden. Het blijft interpretatie. Je fantasie gaat voor. Per ongeluk, door een spelfout in een archief, heb ik iemand tien jaar langer laten leven dan het geval was. Dat liet ik zo, het verhaal zou eronder zou lijden als ik dat veranderde. De grote hoeveelheid bronnen vormden voor mij vooral een prettige aanjager van mijn fantasie. Ik onderzocht het archief van de Effectenbeurs omdat ik de jaarrekeningen in de oorlog wilde opsporen. Dat lijkt op het eerste gezicht dor, zo'n zaak als het Singmasterpatent, maar door daar bestuurders in een vergadering over te laten ruziën, komt het tot leven. Het gaf me de mogelijkheid de geschiedenis binnen de onderneming zelf zichtbaar te maken.

Mijn drijfveer ligt in mijn familiegeschiedenis. Mijn moeder overleed jong en werd gewist. Ik heb dat altijd als een groot gemis ervaren; een leven verdwijnt zonder herinneringen achter te laten. Uiteindelijk wordt iedereen natuurlijk uitgewist. Ik wil graag levens een tijdje voor uitwissen behoeden. Werken aan een boek als dit is vergelijkbaar met zo’n kindertekening waarbij de punten vaststaan maar je de lijnen zelf moet trekken om een figuur te vormen. Je kneedt het materiaal, er moet iets uitkomen dat kop en staart heeft, ook als die er in werkelijkheid niet aanzaten. Maar binnen begrenzing van de vaste punten. Vaste punten hielpen me bij het fantaseren. Zo kon ik van de feiten wel afleiden hoe de dromen van Michel waren; hij wilde een onderneming opzetten die heel groot moest worden, en die zijn zoons die konden voortzetten.    Toen mijn schoonmoeder nog leefde, vroeg ik haar haar levensgeschiedenis op te schrijven. Dat heeft ze gedaan, en met zoveel krantenknipsels, foto’s en andere documenten uit die tijd, dat ik er een interactief internetboek in zag.

Vanaf 14 september is www.demanmetdehoed.nl in de lucht voor iedereen die meer wil weten over de achtergronden uit de roman. Lezers kunnen ook zelf documenten uit die tijd aanhaken. Zo kan iedereen het spoor van het verleden een beetje levend houden.

”

De Man met de hoed is deze week verschenen bij Uigeverij Ad.Donker, ISBN 90 6100 584 1 €24,50